Uivernest (2007)

Jan van Mourik

Uivernest van Jan van Mourik heeft een bijzondere geschiedenis. Ooit bouwde Jan een modelvliegclub in de vorm van een vierkant veldje met daarin een gemotoriseerd figuurtje dat een modelvliegtuig met draadbesturing rond laat vliegen. Net een mug aan een touwtje die rondvliegt. Na een tijdje besloot Jan om er een smalspoorbaantje om heen te leggen zodat het diorama ook als losstaande smalspoorbaan kon worden vertoond. Enige bemoeienis van Henk Wust met de scenery leidde tot het huidige diorama.

De baan "Uivernest" is genoemd naar de gelijknamige halteplaats aan een voormalige regionale tramlijn. Deze tramlijn is uitgevoerd in smalspoor en verzorgde in vroegere tijden het vervoer van land- en tuinbouwproducten voor de streek en vervoerde tevens wat vee, zoals schapen en koeien, van de lokale boeren naar de veemarkt in de stad. Ook was er een bescheiden vorm van personenvervoer voor dit dunbevolkte gebied. Zij voorzag in de regio aan een behoefte, die in die tijd niet kon worden vervuld door andere middelen van transport. Toen de plaatselijke politiek in de dorpen van deze regio samen één front vormden tegen dat rokende en stomende monster en meer heil zagen in het concurrerende vracht- en busverkeer over de weg, werd de smalsporige tramlijn, ondanks massale protesten van de bevolking, gesloten. De bestaande infrastructuur bleef echter op de meeste plaatsen wel bestaan, omdat zij toch niet in de weg stond. Waar dat wel het geval was, werd hier en daar een gebouw gesloopt of een stuk spoor opgebroken.

Kort na het beëindigen van de tramdienst is er door enkele initiatiefnemers onder de plaatselijke bevolking een actiegroep opgericht om het oude trammaterieel en de nog resterende trambaan te redden van de ondergang en de sloop. Mede door de steun en de geldelijke donaties van enkele vooraanstaande burgers is uiteindelijk door de actiegroep een stichting in het leven geroepen om rollend materieel (locs, rijtuigen en goederenwagens) en een aantal andere markante zaken van de voormalige tramwegmaatschappij voor het nageslacht veilig te stellen en deze op te slaan in een loods. Deze stichting opereert onder de naam ROL (= Red Ons Lokaaltje) en zet zich in om delen van de voormalige tramlijn te restaureren en rijvaardig te maken en te houden. Intussen heeft zij ook de status van museum verkregen, zodat met overheidssubsidies een bescheiden museum kan worden ingericht met de reeds verzamelde objecten van de voormalige tramweg.

Gedurende de zomerse weekeinden en ook tijdens enkele bijzondere en feestelijke gebeurtenissen in de regio probeert de stichting een museumtramlijn te exploiteren; daartoe hebben diverse vrijwilligers van de stichting een stuk trambaan zodanig in orde gebracht dat er over een afstand van enkele kilometers kan worden gereden met een deel van het gerestaureerde materieel. De kaartverkoop voor deze ritten zorgt voor extra inkomsten voor de stichting, waardoor ook meer kostbare reparaties kunnen worden uitgevoerd. De haltenaam “Uivernest” is door de museumstichting gekozen omdat de plaatselijke modelvliegclub “De Uiver” hier al geruime tijd een stukje grasland huurt van boer Hofstede.

De leden van de club kunnen daar hun modelvlieghobby beoefenen in een rustige omgeving. De naam van de modelvliegclub is ontstaan tijdens de oprichtingsvergadering van de club als een hommage aan de KLM DC-2 met dezelfde naam, en aan haar bemanning, die in 1934 meedeed aan de race Londen – Melbourne. Het tijdsbeeld is begin jaren vijftig van de vorige eeuw, toen radiografische besturing van modelvliegtuigen nog in de kinderschoenen stond en de meeste modelvliegers hun toestel lieten vliegen door middel van lijnbesturing. Via een stel kabels kan de piloot de gashandle en het hoogteroer bedienen en zo zijn commando’s aan het model opleggen. Het toestel draait rondjes om de piloot die midden op het veld staat. Op dit moment is er een open dag gaande op het modelvliegveld, met allerlei demonstraties van diverse modelvliegtuigen en er is uitleg over de hobby door de leden van de club. Het aanwezige publiek is voornamelijk met de eigen fiets gekomen en sommigen zijn door de stoomtram gebracht. Op dit moment staat een demonstratie lijnbesturing van een Tiger Moth tweedekker op het programma. Even hiervoor heeft Piet de Nering, eigenaar van de grutterswinkel in het dorp, laten zien dat het nieuwe fenomeen radiografische besturing nog behoorlijk storingsgevoelig is, met desastreuze gevolgen, want hij heeft zijn kostbare zwever in delen in de boom geparkeerd.

De spoordijk met het normaalspoor wordt al jaren niet meer gebruikt voor railvervoer; de spoorwegmaatschappij stalt er af en toe oud en overbodig materieel. Hier staat een uitgebrande koelwagen van melkfabriek Frico. De daders zijn nog niet achterhaald, maar er gaan geruchten dat een groep baldadige, bierdrinkende jongeren hier meer van weet en dat zij er de brand in hebben gestoken als vlammend protest tegen alles wat met melk te maken heeft.

Meer foto's