Rollend materieel voor de DCE

Bert van Rhijn

1 - Single Fairlie "Pendre"

Na het bouwen van enkele "Ratio-rijtuigen" voor mijn nieuwe project, viel mijn oog op een niet afgebouwde loc in een hoek van de smalspoorvitrine. Een van mijn eerste smalspoorlocs, de RC14 Snowdon Ranger, minstens 20 jaar oud. Hij is nooit geschilderd, omdat hij alleen maar rechtuit wilde rijden, wat ik ook veranderde aan de sleuf die het draaistel voldoend ruimte moest geven om door een boog te gaan. Toch zou het een leuke loc voor deze rijtuigen zijn, maar dan moest er wel iets mee gebeuren.

Eerst werden een aantal foto’s van de WHR opgezocht, een foto van Snowdon Ranger, maar vooral enkele van Moel Tryfan, om als referentie te gebruiken.

Het draaistel werd losgemaakt, omgedraaid en de koppelingshaak zodanig afgevijld, dat hij op de Chivers manier in de koppelingsruimte van het Arnold chassis paste. Nu kon het draaistel voldoende zwenken, maar stak de loc zijn neus omhoog. Om de balans te verbeteren, moest het zwaartepunt voor de achterste as van het Arnold chassis uitkomen, daarom werd alle beschikbare ruimte aan de voorkant gevuld met nog meer lood. Aan de achterkant werd het witmetalen dak vervangen door één van styreen. Ook de cabinevloer kreeg een styreen dek, zodat de lichtvoetige machinist niet door de sleuf zou verdwijnen.

De achterwand van de vuurkist kwam van een Dapol Pug kit en kon eenvoudig op de cabinevloer worden gelijmd. Aan de onderzijde van de vuurkist werden twee stukjes L van 3,2 mm gelijmd, samen met een stukje koperdraad als stoomleiding. De veiligheid die bij de kit wordt geleverd is nogal grof, daarom werd van een stukje messingdraad, isolatie en enkele ringetjes van dun koperdraad een nieuwe gemaakt, zodat het geheel meer overeenkwam met de foto van Moel Tryfan. Voor verdere detaillering werden enkele leidingen, handgrepen, lantaarnhaken, stoomfluit en de zandemmer van de foto aangebracht. De messing remslangen komen van Bemo. Een Greenwich koppeling, echte steenkool in de bunker en een naamplaat completeren het geheel. In Luton had ik er een aantal naamplaten aangeschaft en dit jaar in Exbury vertelde Lee Bryant mij dat hij de oorspronkelijke opdrachtgever van deze naamplaten was.

Fred, de werkplaatschef van de DCE, kent voor alle opgekochte locomotieven maar één kleur - net als ene Mr. Ford destijds - en dat is zwart. Deze loc rijdt nu op de testtrack door bogen van 22.5 cm. Nu de DCE, de "Dramfford Cwm Eglwys" nog bouwen, zodat "Pendre" ook echt kan rijden.

Zijaanzicht van Pendre:

Het onderstel met het draaistel bevestigd aan de achterste koppelinghouder:

Rechterkant met de luchttank onder de cabine:

2 - Simple ‘lectric: een werkend sluitlicht

Om de voormalige Corris Railway "Brake Van" ( Rodney Stenning T7 ) te voorzien van een werkend sluitlicht, werd er gezocht naar een simpele manier, die ook nog weinig ruimte in beslag zou nemen. De inwendige breedte is slechts 15,8 mm, daarom werd gekozen voor een knoopcel als batterijvoeding voor een 1mm-LED. Deze knoopcellen worden goedkoop aangeboden en van zo’n karton met 4x6 verschillende typen, blijven er altijd een aantal over. Ze bevatten voldoende energie om een gehele tentoonstelling het sluitlicht te laten branden. Omdat de grootste, AG13, werd gebruikt voor de badkamerklok van mijn dochter, werd gekozen voor de AG12. Deze is 11,45 mm rond en 4,15 mm dik.

Van styreenplaat werd een houdertje met een geïntegreerde schakelaar gemaakt, die tevens de knoopcel vastklemt. De belangrijkste maten zijn op de tekening aangegeven. Eerst wordt onder in het blokje Nr.2 een groefje gemaakt voor de aansluitdraad onder de pluspool, dan worden de styreenplaatjes tot een doosje samen gelijmd en daarna wordt pas het gaatje voor de klem / schakelaar geboord. Afhankelijk van de lengte van de holniet wordt het gaatje aan de achterzijde 1 mm groter opgeboord, zodat deze holniet bij het monteren van de schakelaar kan worden omgekraald.

Voor deze schakelaar is gebruik gemaakt van een stukje relaisveer, dat zo wordt gebogen, dat het gemakkelijk met een vinger verdraaid kan worden en tevens voldoende contact kan maken met de minpool van de knoopcel. Voor de montage wordt het aansluitdraadje aan de holniet gesoldeerd en aan de andere zijde aan een miniatuursteekverbinding ( Brawa Nr.3091 ), zodat deze direct op de aansluitingen van de LED geschoven kunnen worden.

Het houdertje wordt met een stukje dubbelzijdig plakband in de wagon vastgezet, terwijl de rode LED naar behoefte kan worden omgevormd tot sluitlantaarn.

Complete sluitlichtunit voor het Ratio rijtuig:

Schets:

Batterij en schakelaar ingebouwd in een Corris Railway "brake van":

Werkende sluitlichten in het donker:

3 - Ratio rijtuigen voor de DCE

Toen de News in de bus viel met Mick Thornton’s artikel "Kitbashing Freelance Coaches", ben ik direct aan de slag gegaan. Een maatje kleiner waren deze Ratio rijtuigen geknipt voor de DCE, de "Dramfford Cwm Eglwys", de maatschappij die het vervoer moet gaan verzorgen op mijn nieuw te bouwen baan "Gorsaf Bach". Om de afmetingen te bepalen werd eerst een Vale of Rheidol Railway rijtuig ( Parkside Dundas DM10 ) tot vijf compartimenten ingekort en daarna werd de lengte van de Ratio zijkanten aangepast. Ook de breedte (24 mm) werd van het VoR rijtuig overgenomen.

Het bouwen ging volgens de in het artikel van Mick aangegeven volgorde, alleen zijn de scheidingswanden van de compartimenten 1,5 mm lager geworden, om ruimte te maken voor de basis van het losneembare dak. Voor de treeplanken werd een Evergreen L van1/8" ( 3,2 mm ) gebruikt. Die paste wel goed bij de treeplanken van de VoR-coach. De daken werden alleen voorzien van regenstrips en torpedo ventilatoren. Deze nieuwbouwrijtuigen zijn "voorzien" van elektrisch licht, in tegenstelling tot de bestaande rijtuigen, die nog met olielampen worden verlicht.

Door de ronding van de zijwanden is de ruimte voor de draaistellen bij de eerste twee rijtuigen aan de krappe kant, daarom heb ik het volgende rijtuig (2 compartimenten / bagagecompartiment) 1mm breder gemaakt. Ook is het interieur nu uitneembaar, zodat het gemakkelijker te schilderen is. Het laatste rijtuig is voorzien van eenzelfde werkend sluitlicht als de nog smallere Corris Railway "Brake Van". Daarvoor is een simpele oplossing gekozen: Simple ‘lectric, zoals boven beschreven, met een knoopcel + een rode LED.

Voltooid Ratio rijtuig met werkend sluitlicht in het bagagecompartiment:

Ingekort Rheidol rijtuig:

Voltooid Ratio derdeklasse-rijtuig:

Ratio rijtuig met bagagecompartiment in aanbouw, met daarnaast het interieur en de sluitlichtunit. Het dak zit los:

Drietal grotendeels zelfgebouwde rijtuigen:

4 - Dubbele railbus

Afgezien van Pendre is een dubbele railbus gemaakt op twee Kato tramonderstellen. De railbussen zijn gemaakt van Keilkraft London 'B' type bus kits. Ze zijn elektrisch aan elkaar gekoppeld met flexibele draadjes en soldeerconnectors voor printplaat.

Enkele railbus:

Close-up van de flexibele elektrische aansluiting:

De nog ongeschilderde dubbele railbus tijdens een testrit op de modelbaan:

Meer foto's