The Coast Line (2019)

Henk Wust, John & Jane Jacobs, Derk Huisman & Jan van Mourik

(tekst: Jan van Mourik)

Toen ergens in 2002 John en Jane Jacobs op een tentoonstelling Henk en Marja Wust ontmoetten kon geen van hen bedenken dat in 2011 John en Jane op de Smalspoormodelbouwdagen (van het Smalspoormuseum bij het Valkenburgse meer) trots een nieuwe baan onder de naam The Corn Mill zouden presenteren. Het bijzondere was dat deze baan meerdere modelbouwers kende, want dit is een gezamenlijk project van John & Jane Jacobs, Derk Huisman en Henk Wust, die een aantal jaren geleden de koppen bij elkaar hebben gestoken om een modelbaan te maken, waarin de expertise van iedere persoon afzonderlijk goed tot zijn recht komt.

Jane is erg precies in het nabouwen van bestaande gebouwen, John bouwde het rollend materieel en de ragfijne lantaarns en zorgde voor de fijne detaillering van hekken, verkeersborden etc., Derk verzorgde het leggen van de rails en hij is tevens belast met het aansluiten van de elektrische bedrading, terwijl Henk zich kon uitleven in de aankleding van het landschap. Deze smalspoorbaan is in schaal 1:76, 009 zoals de Engelsen zeggen.

Zoals de naam al aangeeft, gaat het hier om een korenmolen (eigenlijk een maismolen, ergens in East Anglia); of eigenlijk stelt het thema twee korenmolens voor:

De oude watermolen is een vrije creatie van Henk, terwijl de nieuwere molen door Jane is gebouwd; zij heeft zich voor het model laten inspireren door een molen bij Market Rasen zoals die er omstreeks 1955 stond. In tegenstelling tot de “echte” molen heeft de modelmolen een spooraansluiting door middel van een lokaal smalspoorlijntje. Ook een haventje met laad- en loskade is hier aanwezig om de producten via kleine schepen over het water af te voeren.

Verderop bij een viaduct vinden we de onvermijdelijke Engelse pub, waar de noeste arbeiders hun dagelijkse portie meel kunnen wegspoelen. Deze pub is eveneens door Jane gemaakt, evenals de geschilderde achtergrond.

De uitbreiding

Toen rond eind 2012 duidelijk werd dat John, door persoonlijke omstandigheden, de voorkeur gaf zijn tijd liever te besteden aan een echte spoorlijn en het tentoonstellingencircuit te gaan verlaten, stonden er nog wel wat schetsen en ideeën op de plank voor uitbreiding van The Corn Mill met een derde module met bijvoorbeeld een haventje voor graanoverslag en een extra omloopspoortje zodat er ook wat meer rangeerbewegingen mogelijk zouden zijn.

Een jaar of twee later heeft Henk de onderbouw voor een derde module, ook weer 40 cm diep en 80 cm lang, gemaakt met daarop de contouren van het landschap en Derk verzorgde zoals gebruikelijk het technische deel. Het idee was dat de uitbreiding op zichzelf staand zou moeten zijn, maar ook te koppelen aan de eerste twee modules.

Als XL-uitvoering bevat deze baan een 3e module, die een kleine baai laat zien met een aangespoeld wrak, een helling met een oud, verwaarloosd en half opgebroken smalspoortje en een steenbrekerij, waar zand en steenslag wordt verwerkt en afgevoerd. In feite zien we hier 3 generaties voor het winnen van zand en steenslag: de oude hellingbaan met het opgebroken spoortje, de gegraven tunnelbuizen met transportband waarmee de steenslag naar buiten wordt gebracht, en de “moderne” steenbrekerij.

De XL-baan bestaat uit 3 modules van 80 * 40 cm, dus een totale lengte van 2.40 m en een diepte van 40 cm. Rechts aan de baan is een kleine fiddle yard gemonteerd, die ervoor zorgt dat er kan worden gerangeerd. Voorts dient deze enkelsporige fiddle yard voor het vervangen van een complete smalspoortrein.

Het thema voor de uitbreiding was industrie, maar dan de winning van steen, zand of iets dergelijks zodat er nog wat meer treinverkeer mogelijk zou zijn. Geïnspireerd door een aantal Engelse collega-bouwers werd de derde module min of meer een historisch overzicht van steenwinning in Engeland. Eind 2015 was de Corn Mill XL een feit en zolang de verdere uitbreiding nog meer idee dan werkelijkheid was, kon rustig verder worden nagedacht over de uiteindelijke vormgeving. Het sporenplan hieronder laat zien dat de XL-versie van de baan van 3 zijden bekeken kan worden: van links, van voren en van rechts.

Een volgende ontwikkeling was een vierde module, die onder een rechte hoek het tafereel aan de rechterzijde afsloot. Dit was versie XXL van The Corn Mill, die een kort leven was beschoren. De vierde module is inmiddels aangepast en geïncorporeerd in project Mouville.

Hoe nu verder? Het basisidee was dat de steenslag via een spoorlijntje naar een getijdehaven vervoerd zou worden. Al heen en weer pratend besloten Derk en Henk dat het een goed idee zou zijn om twee modules te maken met een vissershaventje op module 4 en een overslag haventje, voor de steenslag, op module 5, en wel zo dat de laatste 3 modulen als een zelfstandige baan tentoongesteld zou kunnen worden. In 2016 was module 4 voorzien van rails en daar bleef het dan ook bij. Derk raakte steeds meer betrokken bij het werk op de boerderij van zijn broer en Henk was inmiddels met Jan van Mourik druk bezig met de bouw van Mouville; ook hier was Derk nog betrokken bij het technisch deel, dat door Jan uiteindelijk is afgerond. Na een try-out van Mouville in Engeland vond de continentale presentatie plaats op OntraXS! 2018.

Tentoonstellingen deed Derk al een jaar of 4 bij voorkeur zo min mogelijk, zodat die rol al een tijd door Jan werd vervuld. Vandaar dat het voor de hand lag om module 5, de overslaghaven, technisch door Jan te laten verzorgen en Henk zoals gebruikelijk de scenery voor de modulen 4 en 5 voor zijn rekening te laten nemen. Tijdens OntraXS! 2018 werd met de organisatie afgesproken dat Jan en Henk The Corn Mill XXXL (als werktitel) zouden showen op OntraXS! 2019. In het najaar van 2018 is Henk met grote voortvarendheid begonnen de modules 4 en 5 van scenery te voorzien; in het bijzonder het van scratch af aan vervaardigen van de vissersboten en de kustvaarder bleek een uitdaging van formaat te zijn.

Het resultaat van al die inspanningen was de tweede prijs op Modelspoor Expo OntraXS! 2019, gegeven door het publiek.

Rijdend materieel

Het rijdend smalspoormaterieel bestaat uit diverse stoom- en diesellocomotieven en een aantal gesloten en open goederenwagens. Bovendien zijn een aantal kiepwagens (skips) van verschillende fabrikanten in gebruik.

We beginnen met de locomotieven, waarvan de meeste exemplaren zijn gebouwd met behulp van witmetalen bouwpakketten van diverse Engelse 009 fabrikanten of geheel zelf gebouwd met onderdelen uit de bekende rommeldoos. De gemotoriseerde chassis van deze locs zijn in de meeste gevallen van verschillende N-spoor fabrikanten, zoals Minitrix, Fleischmann Piccolo, Kato, Tomix en/of Tomytec.

De diesellocomotieven:

    - Gele 2-assige GMEINDER diesel is een kant en klare loc van Minitrains, geweatherd door Henk;

    - Diesel RTM no. T2 is een 2-assige fictieve zelfbouw loc op basis van een Kato 11-103 gemotoriseerd onderstel; voor de bovenbouw is door Jan gebruik gemaakt van een Matchbox compressor-aanhanger en plastic plaatmateriaal van EverGreen;

    - Groene 2-assige open diesel is een geheel zelfbouw exemplaar op basis van een klein Caramel N-spoor chassis uit Japan; ook deze loc is door Jan eigenhandig in elkaar geknutseld en is lichtjes gebaseerd op een Moës diesel.

De stoomlocomotieven

    - De 3-assige stoomloc MURPHY’S LAW is een witmetalen bouwpakket; als aandrijving is gekozen voor een Graham Farish chassis; vanwege de slechte rij-eigenschappen van deze machine is hij danig onderhanden genomen door Ted Polet, waardoor deze loc nu een heel stuk beter rijdt dan voorheen;

    - Stoomloc LAURA is een 2-asser, en gebouwd door John Jacobs uit een witmetalen kit; als aandrijving is hier gekozen voor het chassis van de Fleischmann Piccolo 7000 N-spoor stoomlocomotief;

    - De 2-assige zadeltank stoomloc in Bordeaux Rood is eveneens gebouwd door John Jacobs uit een witmetalen bouwpakket dat speciaal voor een Ibertren chassis van een 2-assige stoomloc is ontworpen;

    - Double Fairlie stoomloc ELISABETH MARIA is geheel eigenbouw door Jan; hierbij zijn twee Fleischmann 7000 N-spoor chassis zodanig gemodificeerd, dat een rijvaardige aandrijving is gecreëerd zoals nodig is voor een Double Fairlie; de bovenbouw is gerealiseerd met behulp van plastic plaatmateriaal, U- en T-profielen en veel onderdelen uit de rommeldoos.

De goederenwagens

    - Een aantal goederenwagens, gesloten en open, zijn van het Engelse Peco in de schaal 009 (1:76) en gebaseerd op de Lynton & Barnstaple Railway;

    - Een aantal skips, eveneens van Peco; verder een setje van 3 skips uit een beginset van Jouef en een klein aantal van Roco en het legendarische Egger Bahn;

    - Gesloten en open goederenwagens uit 009-bouwpakketten van voornamelijk Parkside Dundas en gebouwd door John Jacobs speciaal voor deze baan.

Er wordt vooralsnog geen gebruik gemaakt van personenrijtuigen op deze baan, maar in de toekomst kan zoiets best mogelijk zijn voor het vervoer van arbeiders e.d.

Tot slot

Het heuglijke feit van de tweede prijs tijdens OntraXS! 2019 van het publiek, werd kort daarop echter overschaduwd door het overlijden van onze vriend en trouwe mede-modelbouwer Derk Huisman.

Meer foto's     (foto's van de achtereenvolgende versies)